Radyoloji Odaları Kurşun Zırhlama
Tıbbi radyoloji uygulamalarının yapıldığı odalar için zırhlama uygunluk raporu alınması mecburi olmamakla beraber kuruluşun talep etmesi durumunda.Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından zırhlama uygunluk raporu hazırlanmaktadır. Radyoloji odalarının zırhlama tasarımı; cihazın kullanım amacı ve teknik özellikleri (mA-kVp değerleri), oda içerisindeki yerleşim durumu, haftalık tahmini iş yükü ve cihazın bulunduğu odanın duvar, tavan ve zemin yapı malzemesinin cinsi, kalınlığı ve yoğunluğu ile bitişik alanların kullanım amacı gibi parametrelere bağlı şekilde değişmektedir. Radyoloji ünitelerinin zırhlama işlemleri; NCRP 49 ve NCRP 147 dokümanlarında belirtilen hesaplama yöntemleri kullanılarak yapılmakta, zırh kalınlıkları beton ve kurşun cinsinden hesaplanmaktadır. Zırhlamada kullanılacak olan betonun yoğunluğu en az 2.35 g/cm3, kurşun levhanın yoğunluğu ise 11,3 g/cm3 (en az %99 saflıkta) olmalıdır. Zırhlama ile alakalı kuruluşlara pratik bilgiler sunmak amacı ile aşağıdaki radyoloji cihazları ile yapılan uygulamalar için örnek oda tasarımları ve zırh kalınlıkları verilmiştir. Cihaz özellikleri, çalışma ve oda şartları aşağıda belirtilen örnekte verilen kriterlere uymuyorsa, tasarım ve zırhlama işlemlerinin yukarda verilen hususlara ve teknik dokümanlara uygun olarak yapılması gerekiyor.
Radyoloji odaları kursun zirhlama
Kurşun Zırhlama Hesabı Parametreleri
1) Mesafe (d): Birincil ve ikincil ışınlamaların hesaplanmasında radyasyon kaynağının
bulunduğu konumdan itibaren zırhlaması yapılacak alana olan uzaklığıdır. Birincil ve ikincil ışınlamaların hesaplanmasında radyasyon kaynağının (x ışını tüpü, hasta
masası/yatağı) bulunduğu konumdan itibaren, zırhlaması hesaplanacak meşgul edilen
alana (duvar, kapı, statif, paravan, gözetleme penceresi vb.) olan uzaklığı olarak
tanımlanmıştır.
Duvar mesafesi için; x-ışını tüpü ya da hasta masası/yatağının bulunduğu konumdan
itibaren duvarın arkasında okunan mesafeye 30 cm ilave edilerek alınır.
Tavan yüksekliği için; hasta masası/yatağının bulunduğu konumdan itibaren tavana
kadar olan mesafe alınır.
Taban mesafesi için; radyoloji odasının alt katındaki tavan ile taban arasındaki
mesafeden bir insan boyu (170 cm) çıkartılarak kalan mesafe alınır.
2) Tasarım dozu (P): Zırhlama hesaplamalarında esas alınan doz sınırıdır.
Radyoloji cihazının bulunduğu oda ve kumanda ünitesi/paravan arkası vb. Radyasyon
alanlarında tasarım dozu senelik 5 mSv, haftalık 100 µSv alınır.
Rapor odası, danışma/hasta kayıt alanları, doktor, hemşire, muayene odası, yoğun
bakım ünitesi, çocuk oyun alanı, ofisler, poliklinik, soyunma kabinleri, mesken,
işyeri/dükkân, cafe/restaurant, mutfak, çamaşırhane, tuvalet, depo, koridor, bahçe,
teknik oda, arşiv, sokak/yol, merdiven, çatı vb. Toplum üyesi kişilerin bulunabilecekleri
alanlarda senelik 1 mSv, haftalık doz limiti 20 µSv alınır.
3) Meşguliyet faktörleri (T): Engelin arkasındaki alanın meşgul edilme oranıdır.
T (Tam meşguliyet) = 1 (Kumanda ünitesi/paravan, ofis, rapor odası, danışma/hasta
kayıt alanı, laboratuvar, poliklinik, doktor/hemşire/muayene/tedavi odası, teşhis/tedavi
cihazı bulunan oda, ameliyathane, yoğun bakım ünitesi, çocuk oyun alanı, mesken,
işyeri/dükkan, derslik, boş oda, cafe/restaurant, şaşırtma koridoru)
3) Meşguliyet faktörleri (T): Engelin arkasındaki alanın meşgul edilme oranıdır.
T (Tam meşguliyet) = 1 (Kumanda ünitesi/paravan, ofis, rapor odası, danışma/hasta
kayıt alanı, laboratuvar, poliklinik, doktor/hemşire/muayene/tedavi odası, teşhis/tedavi
cihazı bulunan oda, ameliyathane, yoğun bakım ünitesi, çocuk oyun alanı, mesken,
işyeri/dükkan, derslik, boş oda, cafe/restaurant, şaşırtma koridoru)
T (Yarım meşguliyet) = 1/2 (mutfak*, çamaşırhane*, hasta gözlem odası*)
T (Kısmi meşguliyet) = 1/5 (bekleme yapılan salon/koridor, konferans/eğitim salonu,
personel dinlenme odası)
T (Kısmi meşguliyet) = 1/8 (kontrollü alandaki koridorlara açılan kapılar)
T (Aralıklı meşguliyet) = 1/20 (tuvalet, depo*, havalandırma boşluğu, baca çıkışı, asansör,
hasta karşılama/geçiş koridoru, bahçe/avlu, teknik oda, bina içi merdiven, hasta
soyunma kabini, arşiv*, otopark*)
T (Nadir meşguliyet) = 1/40 (trafiğe açık cadde/sokak/yol, yangın merdiveni, çatı/teras)
* Tam meşgul edilmesi durumunda T = 1 alınır.
4) Kullanma faktörü (U): Birincil radyasyon demetinin ilgilenilen engele yönlendirilme oranıdır.
Birincil radyasyon demetinin düştüğü engelin kullanma faktörü;
Yalnızca grafi çekimi yapılıyorsa taban U= 1 ya da akciğer grafi çekimi yapılıyorsa statifinin
bulunduğu duvar için kullanma faktörü U= 1/2 alınır.
Grafi + akciğer grafi çekimi yapılıyorsa taban ve duvar için kullanma faktörü U= 1/2 alınır.
Saçılan radyasyon ve sızıntı radyasyonuna karşı yapılan engeller için kullanma faktörü U=1 alınır.
Rontgen odasi
Periapikal Diş Röntgen Cihazı Oda kurşun Zırhlaması
Mobil cihazlarda zırhlama gerekmemektedir. Fakat cihazın sabit bir odada kullanılması
durumunda zırhlama yapılmalıdır. Oda ebatı 2.0 x 2.0 m2’den küçük olmamalıdır. Bu alan yalnızca diş röntgen çekimi yapılacak alanı ifade eder. Diş ünitesinin bulunduğu alan olarak anlaşılmamalıdır.
Kurşun zırh kalınlığı: 1.2 milimetre – 1.4 milimetre
preapikal rontgen zirhlama
Haftalık işyükü (W): Azami çalışma şartları için haftalık işyükü 125 mA.Dak olarak alınmıştır.
Mamografi odasi zirhlama
Kemik Dansitometri Oda kurşun Zırhlaması
Oda yerleşim planı
Oda boyutları 3.0 x 5.0 m2’den küçük olmamalıdır.
Haftalık işyükü (W): Azami çalışma şartları için haftalık işyükü 1800 mA.Dak olarak alınmıştır.
Kurşun Zırh Kalınlığı: 1.5 milimetre – 2 milimetre
kemik dansiometri odasi zirhlama
Grafi Cihazı Oda kurşun Zırhlaması
Oda yerleşim planı
Oda boyutları 3.0 x 5.0 m2’den küçük olmamalıdır.
Haftalık işyükü (W): Azami çalışma şartları için haftalık işyükü 3000 mA.Dak olarak alınmıştır.
Kurşun Zırh Kalınlığı: 2 mm – 3 mm
Tomografi Cihazı Oda Zırhlaması
Oda yerleşim planı
Oda boyutları 4.0 x 5.5 m2’den küçük olmamalıdır.
Haftalık işyükü (W): Azami çalışma şartları için haftalık işyükü 5000 mA.Dak olarak alınmıştır
Kurşun Zırh Kalınlığı: 2 milimetre – 3 milimetre
Comments